การจะรักษาจิตใจอย่างนี้ด้วยศีลธรรม  เราก็ต้องมีคุณธรรมสองข้อ คือ หิริ ความละอาย  โอตตัปปะ  ความเกรงกลัวต่อบาป  สองข้อนี้  เราเรียกว่าผู้ป้องกันอันตรายในโลก  เป็นผู้รักษาโลก  โลกบาล  หรือหมายถึง ความคิด  ความรู้  ความเข้าใจ  ว่าบุญมีจริง  บาปมีจริง  ถ้าเราพูดอะไรที่ยังเป็นบาป  ทำลายคนอื่น  ทำลายตนเอง  ก็จะนำความทุกข์มาให้เรา  ไม่เกิดประโยชน์  หรือพูดง่ายๆ คือ ไม่ดี  แต่การกระทำที่ดี  ที่ประกอบด้วยเมตตา  มีความเคารพชีวิต  ทั้งชีวิตเรา  ชีวิตของคนอื่น  มีความซื่อสัตย์สุจริต  การกระทำแบบนี้ ถือว่าเป็นการกระทำที่ดี  มีประโยชน์  การพิจารณาชีวิตอย่างนี้  การเจริญหิริ โอตตัปปะ  ให้มีขึ้นอยู่ในใจเรา  พัฒนาจิตใจด้วยการมีหิริ  มีโอตตัปปะ  ก็จะเป็นความเจริญของชีวิตทั้งหมดก็ว่าได้  เป็นคุณธรรมของเทวดา

 

ขณะที่เรามีหิริ โอตตัปปะ  เราจะมีความระมัดระวัง  ก่อนจะคิดอะไร  ก่อนจะพูดอะไร  เราก็จะมีความระมัดระวัง  ถือว่าอยู่ด้วยความไม่ประมาท  เป็นความรู้สึกที่เราเข้าถึงได้ทุกคน เข้าถึงได้ทุกวัน บางครั้งอาจจะเผลอได้บ้างเป็นธรรมดา  บางครั้งเราเผลอทำศีลบกพร่อง  บางทีเราก็ว่าเค้ารุนแรงไป  บางทีเราก็พูดโกหกออกไป  มีบ้างที่เราก็ฆ่ามด  ฆ่าแมลง  หรือบางทีเราก็อาจจะทำอะไรที่เป็นการแย่งทรัพย์สมบัติของคนอื่นเขา  ในบางครั้ง  แต่เราก็ต้องกลับมาดูความประพฤติปฏิบัติของตน  เป็นอย่างไร  รู้สึกอย่างไร  เวลาเราทำอะไรสัตว์ที่มีชีวิตให้ตายไป  เรารู้สึกดีไหม  ถ้าเราแย่งทรัพย์สมบัติของคนอื่น เรารู้สึกดีไหม  เวลาเรานินทาคนอื่น หรือโกหกคนอื่น เรารู้สึกอย่างไร คือ ให้เราพิจารณา ถึงจะทำไปแล้ว พูดไปแล้ว แต่พิจารณาทีหลังก็ยังเกิดความรู้ได้  เกิดความเข้าใจว่า ที่จริงเราทุกข์เวลาที่เราละเมิดศีล เวลาที่เราหลงตามอารมณ์ ที่อาจจะเห็นแก่ตัวและคิดที่จะทำลายเขา  ด้วยกาย  ด้วยวาจา  ถือว่าเป็นอารมณ์หยาบ เราจะรู้สึกว่าไม่ดี อย่างนี้ พอจะพิจารณาได้ในชีวิตของเรา  

 

 พระโสภณภาวนาวิเทศ วิ. (พระอาจารย์ กัลยาโณ)

วัดป่าพุทธโพธิวัน  ประเทศออสเตรเลีย

จากหนังสือ "ธรรมะจากแดนไกล"

วันอาทิตย์ที่ 5 ธันวาคม 2564