คำถาม : เวลาทำสมาธิไม่ว่าพุทธโธ หรือว่านับลมหายใจเข้าออกก็ตาม จิตอยู่ได้ไม่นานเลย เดี๋ยวก็แวบไปแล้วไม่อยู่นิ่งเฉย จะแก้ไขอย่างไรเจ้าคะ
คำตอบ : ก็ตามรู้มัน วิธีการง่ายๆ มันจะไปก็รู้มันไป มันจะมาก็รู้มันมา หน้าที่เรามีแค่นั้น จะไปห้ามจิตไม่ให้มันไปไม่ได้ จะไปผูกเอาไว้จิตก็ไม่มีตัว จิตมันดื้อมากเพราะขาดการฝึก เพราะไม่ค่อยใส่ใจฝึก มันถึงดื้อ เหมือนม้าป่าไม่มีบังเหียน พระพุทธเจ้าบอกว่าร้ายกว่านั้น วิธีการง่ายๆ ไม่ต้องไปบังคับ ไม่ต้องไปโมโหว่าทำไมมันถึงไม่อยู่ ไม่ต้องไปโกรธเกลียด เคียดแค้นกับมันว่าเราจะนั่งให้มันหยุด ทำไมมันไม่หยุด อันนั้นคือความคิดผิดของเรา ถ้าใครไปคิดอย่างนั้นยิ่งวุ่นใหญ่เลย
เรารู้ ดีแล้ว ว่าเราเห็นอาการมันไปมันมา ต้องตามรู้ว่ามันไปนานเท่าไหร่ถึงจะกลับมา มันไปถึงไหน ถึงกรุงเทพฯ ถึงอเมริกาถึงไหน พอรู้ว่ามันกลับมาก็รู้อีก รู้ว่ามันหยุดคิด ก็รู้อีก นั่นหน้าที่เรา ไม่ต้องไปกระวนกระวาย ไม่ต้องไปคิดว่าเอ๊เรานั่งให้มันสงบทำไมมันถึงไม่สงบ เรารู้ทันมันนั่นแหละมันจะสงบ ถ้ารู้ไม่ทันมันจะไม่สงบมันยิ่งจะวุ่น ลองทำดูก็ได้ นั่งเดี๋ยวเดียวก็ไปแล้ว ดีแล้วรู้ว่ามันไป ดีกว่าไปส่งเสริมให้มันไป พอรู้ว่ามันไปยิ่งไปส่งเสริมมันใหญ่ บางทีก็ต้องอุทานออกมา ไม่รู้รึไงเราโมโหอยู่ โอ้โห เค้ารู้ตั้งนาน เราเองต่างหากไม่รู้เรา
พระครูวิเวก ธรรมานุกูล
วัดป่ากาญจนาราม จ.นครพนม