ถาม : ถ้าเราทำผิด ต่อมารู้ผิดรู้ชอบแล้ว จะต้องปฏิบัติธรรมอะไรเพิ่มอีกหรือไม่
ตอบ : ต้องให้รู้ว่าผิดอะไร เช่นผิดศีล ถ้าผิดศีลข้อไหนก็สมาทานใหม่ อย่างศีลห้านี่สมาทานได้ทุกโอกาส ไม่จำเป็นต้องไปสมาทานต่อหน้าพระ เราสมาทานเองคือตั้งใจเองเลย ศีลแต่ละข้อเราต้องศึกษาให้เข้าใจก่อนการงดเว้น แล้วเราก็เอามาตรวจสอบเอามาพิสูจน์ดูว่าการกระทำที่ผ่านมาของเรา เราผิดข้อไหน เรารู้ว่าเราผิดล่วงละเมิดรักษาไม่ได้ ก็เริ่มต้นใหม่ พยายามไม่ให้ผิดพลาดอีก สมาทานคือเราตั้งใจในขณะนั้นว่าข้าพเจ้าจะงดเว้นไม่ทำอีกนับตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป
แต่ถ้าเรายังไม่เข้าใจเราก็ไปศึกษากับพระ ที่เราพูดตามพระ เพราะพระเป็นผู้สอนเป็นผู้บอก เลยเกิดเป็นธรรมเนียมขึ้นมาว่าจะต้องรับศีลจากพระ ที่จริงเราสมาทานเอง ตั้งใจเองแม้รับศีลจากพระ แต่ถ้าไม่ตั้งใจ ไม่มีเจตนาที่จะงดเว้น มันก็ไม่เป็นศีล เราก็สำรวจตรวจสอบตัวนี้ สมาทานใหม่
พระครูวิเวกธรรมานุกูล
วัดป่ากาญจนาราม นครพนม
สาขาสำรวจที่ 15 วัดหนองป่าพง
จากหนังสือ "ตอบตามธรรม เล่ม 2"