ถาม : จากบทสวดมนต์ คู่แห่งบุรุษ 4 คู่ นับเรียงตัวบุรุษได้ 8 บุรุษ หมายถึงบุคคลใดบ้าง

ตอบ : หมายถึงอริยบุคคล คือ พระโสดาบัน พระสกิทาคามี พระอนาคามี และพระอรหันต์ แบ่งย่อยตามหลักเป็น โสดาปัตติมรรค โสดาปัตติผล สกิทาคามิมรรค สกิทาคามิผล อนาคามิมรรค อนาคามิผล อรหัตมรรค และ อรหัตผล
              มรรคกับผลต่างกัน คือเหมือนเราเดินทาง จะนั่งรถก็ดี เดินก็ดี บนอากาศ บนรถไฟ หรืออะไรก็ตาม ขณะกำลังเดินทางเรียกว่ามรรค เมื่อมาถึงแล้วก็เรียกผล
             มรรคคือหนทางปฏิบัติ การปฏิบัติก็อริยมรรคมีองค์ 8 ที่เราสวดกัน เดินตามสัมมาทิฏฐิ จนถึงสัมมาสมาธิ
ส่วนผลการปฏิบัติ คือความสุขที่เกิดจากปฏิบัติ ปรากฏความสงบเย็นนั้น เป็นปัตจัตตัง รู้เองว่าเราได้ผลมากน้อยเพียงใด หลวงพ่อชาท่านสมมติว่า เวลาหิวข้าวกำลังทานข้าวมันเป็นมรรคคือเป็นข้อปฏิบัติ แต่ว่าอิ่มนั้นก็ค่อยๆอิ่มไปเรื่อยๆ ถ้าเราเข้าใจว่าต้องทานข้าวเต็มท้องแล้วอิ่มก็ไม่ใช่ อริยบุคคลที่พูดมาก็คือค่อยๆผ่านๆไป นี่คือหลักการปฏิบัติ

พระครูนิมิตวิริยานุกูล (สุบิน อุตฺตโม)
วัดป่าบ้านหนองแวง ศรีสะเกษ
สาขาวัดหนองป่าพงที่ 12
ตอบตามธรรม เล่ม 1