ถ้าพูดเรื่องพื้นฐานง่ายๆ เช่น พวกเราทั้งหลายต้องแก่เป็นธรรมดา บางคนไม่เคยนึกถึงเลย ถ้าเห็นพระพุทธเจ้าจะนึกได้ว่าเราต้องแก่เป็นธรรมดาเพราะพระองค์ทรงสอนไว้อย่างนี้ เรียกว่ากระตุ้นเตือนตนเองได้ จะได้ทำสิ่งที่ควรทำ เร่งทำอะไรที่ยังไม่ได้ทำ  ขยันทำ หลายๆ คนลืมนึกว่าจะต้องแก่เป็นธรรมดา เรียกว่าเป็นคนประมาทมัวเมาในความเป็นหนุ่มสาว ความเป็นหนุ่มสาวอยู่ไม่นาน มีความแก่ดักรออยู่ข้างหน้าทุกคนไป เมื่อแก่แล้วก็จะเจ็บออดๆ แอดๆ หรือเป็นโรคต่างๆ ถ้าเราได้เห็นคนแก่ป่วยเป็นโรครักษาไม่หาย เราก็มีโอกาสเป็นอย่างนั้นเหมือนกัน และถ้าเป็นอย่างนั้นจะทนไหวไหม จะอยู่ได้ไหม จะอยู่อย่างไร ยังไม่ได้ฝึกให้มีธรรมะเอาไว้ ใช้ชีวิตประมาทไปวันๆ เรียกว่าลืมอยู่ ประมาทอยู่ ตัวธรรมะเป็นตัวกระตุ้นให้รีบทำตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ทำนองนี้

         ใครที่กระตุ้นจิตได้แล้วก็นับว่าดีแล้ว ถ้ายังกระตุ้นไม่ได้ การมาสถานที่เหล่านี้ก็ทำเป็นเครื่องกระตุ้นเตือนจิตใจตนเอง เรามีความตายเป็นธรรมดา ทุกท่านทราบดีอยู่แล้ว หลายท่านได้ฟังธรรมะเรื่องนี้บ่อยๆ คนตายก็มีให้เราเห็นเป็นประจำอยู่แล้ว บางทีสัตว์ต่างๆ ตายก็มีให้ดูเกลื่อนถนนหนทาง มีประจักษ์พยานอยู่เสมอ บางท่านเคยดูสถิติข้อมูลต่างๆ ในนาทีหนึ่งๆ มีคนตายกี่คน ตายด้วยโรคนั้นโรคนี้กี่คน ตายด้วยอุบัติกี่คน เป็นต้น อันนี้ เอาแค่มนุษย์ด้วยกัน ไม่รวมพวกสัตว์ต่างๆ หากรวมกันทั้งหมดแล้ว สัตว์ก็ตาย เคลื่อนย้ายจากความเป็นอย่างนั้นๆ แต่ละนาที มากมายจนไม่อาจจะนับได้

 

ทุกท่านที่อยู่ในห้องนี้ ตั้งแต่ขึ้นเครื่องบินแล้ว ผมมองดูแล้วไม่มีใครรอดสักคน ไม่ใช่เครื่องบินตกนะ ตอนนี้ยังไม่ตาย แต่ท้ายที่สุดตายทุกคน มองหน้าแล้วเป็นอย่างนี้หมด มีความไม่รอดเป็นธรรมดา มีความตายรออยู่ข้างหน้า ตัวเจ้าของเองอาจจะไม่นึกก็ได้ว่า เราจะต้องตายเป็นธรรมดา ลืมไป ไปกราบต้นโพธิ์ไม่รู้นึกได้ หรือยัง บางคนยังนึกไม่ได้อีก อย่างนี้ก็เรียกว่ายังไม่กระตุ้น กระตุ้นไม่ขึ้น ไป ๔ สถานที่ก็ต้องกระตุ้นให้ขึ้น ถ้ากระตุ้นไม่ขึ้นถือว่าการมาก็ยังไม่ประสบความสำเร็จ กระตุ้นให้มานึกถึงข้อเท็จจริง นึกถึงว่าเราจะทำอะไรต่อไปในภายหน้า ในชีวิตที่เหลืออยู่ไม่มากนี้จะได้ทำให้ดี ทำให้ถูกต้อง

 

นี่เป็นกฎธรรมดาพื้นฐาน หลายๆ คนลืมไป ธรรมะก็จะช่วยกระตุ้น ๔ สถาน ที่นี้ได้ชื่อว่า สังเวชนียสถานเพราะอย่างนี้ เป็นเครื่องกระตุ้นให้นึกถึงข้อเท็จจริง ทำให้ไม่ลืมข้อเท็จจริง ให้นึกถึงธรรมะ และนึกถึงหน้าที่ของเราที่ควรจะทำ ควรจะเร่งรีบฝึกหัด นี่พูดเรื่องกฎเกณฑ์ธรรมดาพื้นฐานทั่วๆ ไป ถ้าเป็นเรื่องอื่นๆ มีอีกเยอะ

 

จากหนังสือ "ข้อธรรมดีๆ ใน ๔ สังเวชนียสถาน"

โดยอาจารย์สุภีร์ ทุมทอง

เรียบเรียงจากคำบรรยายในการเดินทางไปกราบนมัสการสังเวชนียสถาน ที่ประเทศอินเดีย - เนปาล ระหว่าง

วันที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ ถึง ๓ มีนาคม ๒๕๕๘