ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย  กุลบุตรบางพวกในพระธรรมวินัยนี้ ย่อมเล่าเรียนธรรม คือ สุตตะ เคยยะ . . . อัพภูตธรรม  เวทัลละ   กุลบุตรเหล่านั้น  เล่าเรียนธรรมนั้นแล้ว  ย่อมไตร่ตรองเนื้อความแห่งธรรมเหล่านั้นด้วยปัญญา ธรรมเหล่านั้น  ย่อมควรซึ่งการเพ่งแห่งกุลบุตรเหล่านั้น    ผู้ไตร่ตรองซึ่งเนื้อความด้วยปัญญา  กุลบุตรเหล่านั้นไม่มุ่งข่มผู้อื่นเป็นอานิสงส์ และไม่มุ่งเปลื้องคำกล่าวร้ายผู้อื่นเป็นอานิสงส์  ย่อมเล่าเรียนธรรม  และกุลบุตรเหล่านั้น  ย่อมเล่าเรียนธรรมเพื่อประโยชน์ใด ย่อมได้เสวยประโยชน์นั้นแห่งธรรมนั้น  ธรรมเหล่านั้นอันกุลบุตรเหล่านั้นเรียนดีแล้ว   ย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์  เพื่อความสุขสิ้นกาลนาน ข้อนี้เป็นเพราะเหตุอะไร  เพราะธรรมทั้งหลายอันตนเรียนดีแล้ว   

 

ภิกษุทั้งหลาย  เปรียบเหมือนบุรุษผู้มีความต้องการงูพิษ เสาะหางูพิษ เที่ยวแสวงหางูพิษ  เขาพึงพบงูพิษตัวใหญ่  พึงกดงูพิษนั้น ไว้มั่นด้วยไม้มีสัณฐานเหมือนเท้าแพะ  ครั้นกดไว้มั่นด้วยไม้มีสัญฐานเหมือนเท้าแพะแล้วจับที่คอไว้มั่น ถึงแม้งูพิษนั้นพึงรัดมือ แขน หรืออวัยวะใหญ่น้อยแห่งใดแห่งหนึ่งของบุรุษนั้นด้วยขนดก็จริง  ถึงอย่างนั้น  เขาไม่พึงถึงความตายหรือความทุกข์ปางตาย  ซึ่งมีการพันนั้นเป็นเหตุ  ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุอะไร  เพราะงูพิษอันตนจับไว้มั่นแล้ว แม้ฉันใด    

 

กุลบุตรบางพวกในธรรมวินัยนี้   ก็ฉันนั้นนั่นแล  ย่อมเล่าเรียนธรรม  คือ สุตตะ เคยยะ เวยยากรณะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ  ชาดก  อัพภูตธรรม เวทัลละ กุลบุตรเหล่านั้นเล่าเรียนธรรมนั้นแล้ว ย่อมไตร่ตรองเนื้อความแห่งธรรมเหล่านั้นด้วยปัญญา ธรรมเหล่านั้น  ย่อมควรซึ่งการเพ่งแห่งกุลบุตรเหล่านั้น  ผู้ไตร่ตรองซึ่งเนื้อความด้วยปัญญา กุลบุตรเหล่านั้น  ไม่มุ่งข่มผู้อื่นเป็นอานิสงส์ และไม่มุ่งเปลื้องคำกล่าวร้ายของผู้อื่นเป็นอานิสงส์  จึงเล่าเรียนธรรม และกุลบุตร เหล่านั้นย่อมเล่าเรียนธรรมเพื่อประโยชน์ใด ย่อมได้เสวยประโยชน์นั้นแห่งธรรมนั้น  ธรรมเหล่านั้น อันกุลบุตรเหล่านั้นเรียนดีแล้ว  ย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์เพื่อความสุขสิ้นกาลนาน ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุอะไร เพราะธรรมทั้งหลายอันตนเรียนดีแล้ว ภิกษุทั้งหลาย เพราะเหตุนั้น เธอทั้งหลายพึงรู้ถึงเนื้อความแห่งภาษิตของเราอย่างใด พึงทรงจำไว้อย่างนั้นเถิด ก็แล  ท่านทั้งหลาย  ไม่พึงรู้ถึงเนื้อความแห่งภาษิตของเรา  พึงสอบถามเราหรือถามภิกษุผู้ฉลาดก็ได้ เราจักแสดงธรรมมีอุปมาด้วยทุ่นแก่ท่านทั้งหลาย เพื่อต้องการสลัดออก  ไม่ใช่เพื่อต้องการจะยึดถือ   

        

     ความบางส่วน อลคัททูปมสูตร

      #ม.มู.๑๘/๒๗๖/๒๘๙